Makaleler »DERE MUTLAK KORUMA ALANLARI DAVALARININ NİTELİĞİ VE GÖREVLİ MAHKEME
M&T HUKUK BÜROSU
AV.MUSTAFA TURAN
Kozyatağı Mh. Güven Sk. Şaşmaz Sitesi B1 Blok N:2 K:6 D:15 Kadıköy/İST.
Tel : 0 216 416 28 15 Faks : 0 216 416 28 33 Cep : 0 532 266 75 10
DERE MUTLAK KORUMA ALANLARI DAVALARININ NİTELİĞİ VE BU DAVALARDA GÖREVLİ MAHKEME
Dere mutlak koruma alanlarına ilişkin açılan kamulaştırmasız el atma davaları fiili el atmaya dayalı olarak açılan davalardır. Zira dere mutlak koruma alanları bağlı bulundukları su toplama havzasına su toplamaya özgülenmiş alanlardır. Bu alanların doğal topoğrafik yapılarının korunması gerekir. Bu nedenle de bu alanlara herhangi bir yapılaşma izni verilemez. Hatta bu alanlar 3194 sayılı yasanın 18.maddesi uygulaması kapsamı dışındadır. Bu bakımdan 1/5000 ve 1/1000’lik planlar yapılırken dere mutlak koruma alanları 18.madde uygulama sınırları dışında bırakılır. Bu alanlar imar planları yapılırken plan yoğunluk hesabına da katılmazlar.
Yukarıda ki bilgiler ışığında İSKİ Havza Yönetmeliğine dayanarak İSKİ’nin bir taşınmazı dere mutlak koruma alanı olarak belirlemesi ve bunun mevcut plana işlenmesini istemesi ile o taşınmaza fiilen el atılmış demektir. Zira bu taşınmazlar olduğu gibi topografik yapılarının korunması ile görevlerine özgülenmiş olmaktadır. Doğal halleri ile yağmur sularını dereye, oradan da içme suyu temin edilen baraj gölüne taşımakla kamu adına hizmete özgülenmektedirler. Değinildiği üzere bu alanlara yapı yapılarak bir el atma söz konusu olamaz. Çünkü yönetmelik gereği bu alanlarda yapılaşma hatta bir kısmında tarım bile yasaktır. Yani bu taşınmazlarla ilgili olarak davalı İSKİ ben bu taşınmazlara herhangi bir tesis yapmadım dolayısıyla taşınmaza fiili el atmam yoktur diyemez.
İSKİ’nin buradaki görevi zaten dere mutlak koruma alanı olarak belirlemiş olduğu alanlara herhangi bir yapı yaptırmamak bu taşınmazların su toplama görevini sağlıklı bir şekilde yapılmasını sağlamaktır.
İSKİ’nin dere mutlak koruma alanı olarak belirlemiş olduğu taşınmazlara fiilen el attığı Yargıtay 5.Hukuk Dairesince de kabul gören bir görüştür. Daire imar planları ile kısıtlanan Park, Okul, Yeşil alan olarak belirlenen alanlarla ilgili kamulaştırmasız el atma davalarını Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2010/5-662 E., 2010/651 K. ve 15/12/2010 tarihli kararı verilinceye kadar reddetmekte idi. Oysaki dere mutlak koruma alanları ile ilgili el atma davalarını Hukuk Genel Kurul Kararından öncede kabul etmekte idi. Yargıtay 5.Hukuk Dairesi dere mutlak koruma alanı adı altında kısıtlanan taşınmazların durumunun imar planları ile kısıtlanan Park, Yeşil alan, Okul v.b. lejantı taşıyan taşınmazlardan farklı değerlendirmesi de görüşümüzü doğrulamaktadır.
Devam eden davalarda, İSKİ’nin yönetmelik değişikliği ile dere mutlak koruma alanlarını 100 m.den 10 m.ye çekmesi bu durumun planlara işlenmemesi halinde hiçbir etki yaratmaz. Davalı İSKİ dava konusu taşınmazı dere mutlak koruma alanı olarak kamu hizmetine özgülemiş ve bu yolla taşınmaza fiilen el atmıştır. Dava devam ederken yapılan yönetmelik değişikliğine rağmen taşınmazın imara açılması söz konusu değilse taşınmazın dere mutlak koruma alanı olarak kısıtlılığı ve yükümlülüğü devam etmektedir.
İSKİ’nin taşınmaza vaki müdahalesi fiili el atma olup, 6487 sayılı yasa ile İdare Mahkemesinde görülmesine karar verilen davalar kapsamında değerlendirilemez. Bu bakımdan dere mutlak koruma alanları ile ilgili davalarda 2942 sayılı Kamulaştırma kanununda belirtildiği üzere görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. 25/07/2013
AV.MUSTAFA TURAN